کنترل توفان‌های ماسه‌ای با جایگزینی گونه‌های درختی با بوته‌ای/ شدت بالای خشکسالی در ایران
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور معتقد است ایران به دلیل شرایط ویژه جغرافیایی، در این دوره خشکسالی را با شدت بیشتری تجربه می‌کند .
وحید جعفریان در نشست بررسی مشکلات حوزه بیابان که با حضور دکتر فرزانه بهادری رییس مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان سمنان ، دکتربهروز ارسطو عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان سمنان، دکتر ذوالفقاری عضو هیات علمی دانشگاه سمنان ، مدیرکل منابع طبیعی استان و…برگزار شد از عبور از خشکسالی با مشارکت همگانی به عنوان شعار امسال روز بیابان زدایی نام برد و با اشاره به شدت خشکسالی‌ها در کشورمان اظهار کرد: باید فرایندهای سازگاری و تاب‌آوری در رویارویی با اثرات خشکسالی را تقویت کنیم .
وی با اشاره به لزوم هم‌افزایی و بهره گیری توان عمومی جامعه برای عبور از مشکلات ناشی از خشکسالی‌ها تصریح کرد: با توجه به ماهیت پیچیده و چند وجهی خشکسالی نیاز است که برنامه‌ها و سیاست‌های تعریف شده توسط بخش‌های مختلف با هم‌سویی،هماهنگی و هم‌افزایی به نوعی مرتب شوند که ما با مشارکت و کمک هم بتوانیم از فراز خشکسالی عبور کنیم.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری بر ضرورت تقویت فرایندهای سازگاری و تاب‌آوری در مقابله با اثرات خشکسالی ها تاکید و اظهار کرد: برای تقویت این حوزه به هماهنگی بخش‌های مختلف و دستگاه‌های اجرایی مختلف نیازمند است.
جعفریان به برخی پیامدهای خشکسالی اشاره و خاطرنشان کرد: یکی از پیامدهای خشکسالی افزایش گرد و غبار است که نه تنها در محدوده کشور ما بلکه یک ماهیت منطقه‌ای دارد و چالش‌ها و مشکلاتی را ایجاد می‌کند که می‌تواند چندین کشور را در برگیرد و راه حل های مواجهه با گرد و غبار هم حتما نیازمند مشارکت موثر چند کشور و مشارکت‌های منطقه‌ای است.
وی افزود: کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی ابزار خوبی را می‌تواند در دسترس دیپلماسی کشور قرار دهد تا از این طریق بتواند در جهت تعریف برنامه‌های منطقه‌ای، مدیریت گرد و غبار و ایجاد یک فضای موثر،کارآْمد و عملیاتی با همکاری کشورهای اطراف بهره گرفت.چرا که این تجربه توسط کشورهای دیگری هم که در حوزه گرد و غبار مشکل داشتند اجرا شده و این کمیته توانسته نقش آفرینی خوبی داشته باشد.
وی اضافه کرد:باید نهادهای فعال در حوزه گرد وغبار و سازمان حفاظت محیط زیست که مسئولیت کارگروهی را در این ارتباط دارد؛ ظرفیت کنوانسیون‌های زیست محیطی به ویژه کنوانسیون مقابله با بیان‌زایی را جدی‌تر گیرد و از این ظرفیت در جذب کمک رسانی به حوزه دیپلماسی کشور، وزارت امور خارجه و برنامه‌های مرتبط بهره برداری موثری صورت گیرد.
جعفریان با اشاره به تلاش های این سازمان برای مقابله بهتر با گردوغبارها و عوامل ریشه‌ای نیز فرسایش‌های بادی گفت: فعالیت‌های اجرایی ما به صورت منظم و روزانه دربرگیرنده فعالیت‌های بیولوژیک هستند. ما از طریق تقویت پوشش گیاهی در مناطق بیابانی از تشدید فرسایش بادی جلوگیری و به کاهش فرسایش بادی کمک می‌کنیم.
جایگزینی گونه‌های بوته‌ای با گونه‌های درختی برای کنترل توفان‌های ماسه‌ای
وی با بیان اینکه بیابان‌زایی یا تخریب سرزمین مقوله‌ای متفاوت از واژه بیابان است تصریح کرد: بیابان یک ماهیت طبیعی دارد و یک اکوسیستم از اکوسیستم‌های موجود در طبیعت است که گیاهان و شرایط حیاتی خاص خود، کالاها و خدمات خاص و منحصر به فردی را به جامعه بشری ارائه می‌دهد.
وی ادامه داد: افزایش پوشش گیاهی یک اقدام موثر برای کنترل کانون توفان‌های ماسه‌ای و گرد و غبار و راهکاری مناسب برای ایجاد شرایط بهتر در مواجهه با پیامدهای خشکسالی داشته باشیم.بنابراین جایگزین کردن گونه‌های درختی و درختچه‌ای با گونه‌های بوته‌ای که نیاز آبی کمتری دارند را در دستور کار قرار دادیم.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی با بیان اینکه ۱۰۰ درصد فعالیت‌های اجرایی این سازمان در حوزه فعالیت‌های بیولوژیک با گونه‌های بومی تعریف شده ،خاطرنشان کرد: گونه‌های بومی قابلیت و ظرفیت‌های خودشان را در مواجهه با خشکسالی‌های گذشته نشان دادند و بهترین گزینه برای حمایت و تکثیر هستند تا بتوانیم در مناطق بیابانی از آنها استفاده کنیم.
جعفریان گفت: تا کنون همکاری موثری با بخش‌های تحقیقاتی و دانشگاهی برای ایجاد بقای گونه‌های گیاهی متعددی که در مناطق مختلف وجود دارد صورت گرفته و در سیاست‌های اجرایی ما متنوع کردن گونه‌های گیاهی با تاکید بر گونه‌های بوته‌ای و با تاکید بر استفاده از گونه‌های بومی در دستورکار است.
وی با اشاره به عضویت کشورمان در کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی افزود: این کنوانسیون، یکی از مهم‌ترین معاهده‌هایی است که کشور ما از ابتدا در آن نقش آداشته و در واقع از سال ۱۳۷۵ که با تصویب مجلس شورای اسلامی ایران نیز به عضویت این کنوانسیون درآمد، فعالیت‌های گسترده‌ای در این زمینه انجام داده است.
وی ادامه داد: یکی از کنوانسیون‌های جهانی که در رابطه با سرزمین تدوین شد، کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی بود و در کنار آن کنوانسیون تغییرات اقلیمی و تنوع‌زیستی، اقدامات گسترده‌ای برای تغییر افکار عمومی،ارتقاع آگاهی‌ها،تسهیل تبادلات دانش و به اشتراک گذاشتن تجارب موفق بین کشورهای مختلف اجرا می‌کنند.
وی با بیان اینکه در کشور ما یک ساختار ملی تحت عنوان کارگروه ملی مقابله با بیابان‌زایی پس از الحاق ما به کنوانسیون مربوطه شکل گرفته است،اضافه کرد: این کارگروه اگرچه در دوره‌هایی چندان فعال نبوده اما با همتی که در دولت سیزدهم وجود داشت بعد از یک دوره نسبتا طولانی در دی ماه سال ۱۴۰۰ این کارگروه به صورت فعال مجددا آغاز به فعالیت کرد و ساختارهایی در حوزه بخش‌های علمی، تحقیقاتی و دانش‌بنیان و همینطور بخش‌هایی در حوزه سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌های اجتماع محور را مجددا بازسازی کرد و برنامه‌های خوبی را برای سال ۱۴۰۱ در دستور کار خود قرار داد. محوریت فعالیت این کارگروه توجه به مباحث کنوانسیون مقابله با بیابان زایی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های آن در جهت مواجهه با خشکسالی و پیامدهای آن است.
وی افزود:یکی از اقدامات موثر که هرساله در زمینه کنترل بیابان‌زایی صورت می‌گیرد و ریشه در توجه اذهان به مباحث مرتبط با مدیریت سرزمین و جلوگیری از تخریب سرزمین و بیابان زایی دارد، برگزاری روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی است که هر ساله در ۲۷ خردادماه در تمام کشورها برگزار می‌شود و به نوعی کمک می‌کند که با نقش آفرینی رسانه‌ها، صدا و سیما و فضای مجازی توجه بیشتری به این موضوع شود./ایسنا
