حمل و نقل جز لاینفک زندگی بشری بوده و می‌توان گفت رابطه سیستمی برنامه‌ریزی حمل و نقل و برنامه‌ریزی شهری از دیدگاه مدیریت شهری معاصر باید پر اهمیت تلقی شود.
بر اساس چکیده مقاله‌ای از احمد محمدخانی، کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، وجود نارسایی در روند برنامه‌ریزی شهری و حمل و نقل شهری آثار زیان‌بار گسترده‌ای همچون مصرف بالای انرژی، تأخیر در رسیدن به مقصد، آلودگی هوا، کاهش ایمنی شهری و افزایش خطرات جانی، از بین بردن بافت‌ها و پیوندهای سنتی شهر و نظایر این‌ها به بار آورده است.
روند رشد شتابان کلانشهرها در جهان توأم با افزایش جمعیت در این شهرها مشکلات متعددی را به وجود آورده است، از این رو دستیابی به سیستم حمل و نقل پایدار شهری یکی از چالش‌های اساسی فراروی برنامه‌ریزی شهری در اواخر قرن بیستم بوده که دستیابی به توسعه شهری پایدار را تحت تأثیر قرار داده است.
این در حالی است که یکی از ویژگی‌ها و شاخص‌های محیط شهری مطلوب، دسترسی آسان، سریع و مطمئن بودن شهروندان نقاط مختلف شهر و بهره‌مندی از کاربری‌های گوناگون موجود در سطح شهر است.
روند رشد شتابان شهرهای بزرگ و به تبع آن افزایش جمعیت و گسترش استفاده از خودروی شخصی در این شهرها مشکلات و معضلات فراوانی از جمله عدم دوام و پایداری سیستم‌های حمل و نقل شرایط موجود را به وجود آورده است.
شاخص‌های حمل و نقل پایدار
نقش حمل و نقل پایدار در توسعه پایدار در ارتباط با عواملی همچون رفاه عمومی، اقتصاد ملی، محیط زیست و تأثیرات اجتماعی که به کارکردهای اساسی جامعه مرتبط است، اهمیت پیدا می‌کند از این رو انتخاب سیستم‌های حمل و نقل عمومی که منطبق با مصرف بهینه سوخت و انرژی‌های موجود و شرایط زیست محیطی باشد در اولویت اول توسعه پایدار قرار دارد؛ بنابراین برخورداری از شبکه حمل و نقل پویا، هماهنگ و سازمان یافته یکی از معیارهای اصلی سنجش میزان توسعه یافتگی جوامع در جهان امروز محسوب می‌شود.
در شهر پایدار حمل و نقل سالم و بدون آلاینده است، در آن وسایل غیر موتوری و استفاده از دوچرخه رایج بوده و به گونه‌ای است که فعالیت‌های همسر دوچرخه سواری پیاده روی در آن رایج باشد.
برای رسیدن به این منظور باید شکل کالبدی شهر برای رسیدن به حمل و نقل پایدار آماده شود؛ از جمله امکاناتی چون دسترسی سریع به حمل و نقل همگانی، رسیدن به مقصد در زمان کوتاه با حداقل هزینه‌ها، وجود امکانات دوچرخه‌سواری و فضای دلنشین و زیبا برای تشویق و ترغیب افراد برای پیاده روی، ایجاد مسیرهای دوچرخه سواری است.
در حمل و نقل پایدار تأکید بیشتر افراد برای فعالیت‌های چهره به چهره است؛ حمل و نقل پایدار زمانی می‌تواند پیشرفت کند که با توجه به نیازها و خواسته‌ها و علایق افراد باشد.
نتیجه گیری
موضوعات و مباحث تحلیلی بیانگر کمبودهایی در حمل و نقل اصفهان در بخش‌هایی همچون مسیرهای ویژه دوچرخه و عابر پیاده، بهره برداری از سیستم‌های اتوبوس تندرو، بالا بودن هزینه استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی و پل‌های عابر پیاده بسیار محسوس است. در این بین سرمایه‌گذاری در امر فرهنگ‌سازی شهروندان در جهت تشویق به عدم استفاده از خودروهای شخصی و استفاده از حمل و نقل در کنار اقداماتی نظیر کاهش طول انتظار مسافران در ایستگاه‌ها، توسعه و تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی اصفهان به صورت کمی و کیفی بسیار ضروری به نظر می‌رسد.
نکته قابل توجه و مثبت این است که در سالیان اخیر با احداث جایگاه‌های عرضه بلیت‌های الکترونیکی و جایگزین‌سازی آن با بلیط‌های سنتی و کاغذی، در سطح شهر و اتوبوس‌های سازمان و در نتیجه کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری برای شهروندان و تقویت سیستم مدیریت حمل و نقل شهری، گام‌های بسیار خوبی برداشته شده است اما با این وجود بالا بودن هزینه سفر با این خطوط تناسبی با مسیر سفر ندارد که این امر یکی از دلایل عدم ترغیب شهروندان اصفهانی به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی است.
برای دستیابی به حمل و نقل پایدار پیشنهاداتی همچون، توسعه فرهنگ مشارکت مردمی در سیستم حمل و نقل عمومی، جذب مشارکت‌های بخش خصوصی در بخش‌های مختلف حمل و نقل و پارکینگ‌ها، احداث پارکینگ‌های طبقاتی از جمله پارکینگ‌های مکانیزه در نقاط پر تراکم شهر، استانداردسازی عرض پیاده روهای کنار راه‌های شریانی و ساخت پل‌های عابر مکانیزه، اصلاح هندسی و ایمن‌سازی معابر تقاطع‌ها بر اساس استانداردهای موجود، استفاده از حمل و نقل عمومی مجهز و سازگار با شرایط اقلیمی اصفهان، ایجاد تناسب بین طول سفر و هزینه سفر، اعمال سیاست‌های آرام‌سازی ترافیک بخش‌های مرکزی شهر، افزایش تبلیغات محیطی در ارتباط با فرهنگ‌سازی در استفاده مطلوب و بهینه از سیستم حمل و نقل عمومی، الزام تاکسی‌ها به سرویس‌دهی در ساعات خارج از سرویس دهی ناوگان اتوبوسرانی و بهینه‌سازی حمل و نقل به نحوی که برای همه اقشار جامعه قابلیت استفاده داشته باشد، ارائه می‌شود.ایمنا
