تاثیر تغییرات آب‌وهوایی بر قیمت موادغذایی

انتظار می‌رود که جهان شاهد افزایش قابل‌توجهی در فراوانی، مدت‌زمان و شدت حوادث شدید آب‌وهوایی باشد و کارشناسان اثرات کلان اقتصادی افزایش قیمت کالاهای غذایی جهانی را که ناشی از پیامدهای جهانی و اختلالات آب‌وهوایی است را مورد بررسی قرار دادند.

به نقل از ویفروم، محققان دریافتند، کاهش فعالیت اقتصادی در کشورهای پیشرفته، قابل‌توجه و بسیار بیشتر از کشورهای کم‌درآمد است و برخلاف تصور رایج پیامدهای کلان اقتصادی، افزایش قیمت جهانی موادغذایی در اقتصادهای پیشرفته را بیشتر از کشورهای کم درآمد کرده استهمچنین شیوع بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ مانعی در بهبود قیمت موادغذایی شده است.

هیأت بین‌دولتی تغییر اقلیم (IPCC) در سال ۲۰۲۱ افزایش چشمگیر دفعات، مدت‌زمان و شدت حوادث شدید آب‌وهوایی مانند خشکسالی، موج گرما و بارندگی شدید را پیش‌بینی کرده است  به این معنی که اکوسیستم‌ها به محدوده‌های بیوفیزیکی خود نزدیکتر هستند و دسترسی کمتری به فناوری دارند که می‌تواند پیامدهای ناشی از آب‌وهوای شدید را کاهش دهد.

علاوه بر این، اکثر کشورهای کم‌درآمد سهم بسیار بالایی از کشاورزی در فعالیت‌های اقتصادی دارند که آسیب‌پذیرترین بخش در برابر شوک‌های جوی است. از آنجا که کشورهای فقیر باید بار عمده تغییرات آب‌وهوایی را متحمل شوند، اغلب استدلال می‌شود، این مورد برای کشورهای ثروتمند به‌عنوان عامل بازدارنده کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای عمل خواهد کرد.

با این حال، افزایش دفعات و شدت حوادث شدید آب‌وهوایی در سراسر جهان  همچنین بیماری‌های گیاهی و آفات محصول به دلیل تغییرات آب‌وهوایی می‌تواند بر عملکرد اقتصادی کشورهایی که مستقیما در معرض حوادث شدید قرار ندارند(کاهش تولید جهانی محصولات کشاورزی و افزایش قیمت کالاهای غذایی) تاثیر بگذارد.

با توجه به اینکه تولید جهانی مهمترین محصولات در تعداد کمی از مناطق اصلی تولیدکننده که در معرض شرایط آب‌وهوایی شدید قرار دارند، متمرکز شده است، IPCC خطرات بیشتری از اختلال در سیستم‌غذایی جهان و کمبود تولیدات کشاورزی که باعث افزایش قابل‌توجه قیمت جهانی موادغذایی خواهد شد را پیش‌بینی می‌کند.

پیامدهای اقتصادی شوک‌های جهانی بر قیمت کالاهای غذایی

محققان تاثیر اختلال در بازارهای جهانی کالاهای غذایی بر فعالیت اقتصادی ۷۵ کشور پیشرفته و در حال توسعه را بررسی و تاثیر تغییرات قیمت جهانی کالاهای غذایی برای هر کشور درگیر با اختلال برداشت محصول و شوک‌های جوی در سایر مناطق جهان را ارزیابی کردند. اختلالات محصول، شوک‌های پیش‌بینی نشده‌ای بر حجم کل چهار کالای اصلی غذایی (ذرت، گندم، برنج و سویا) است. برای اندازه گیری اثرات کلان اقتصادی از طریق بازارهای جهانی کالاهای غذایی و نه تاثیرات مستقیم آب‌وهوا بر فعالیت‌های اقتصادی محلی هر کشوری فقط شوک‌هایی را که در سایر مناطق جهان رخ داده است را بررسی می‌کنیم.

در ادامه متوجه می‌شویم که چندین شاخص از فعالیت اقتصادی (مورد انتظار) جهان در نتیجه اختلالات بازار محصولات‌غذایی کاهش می‌یابد، در حالی‌که قیمت مصرف‌کننده به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. نتایج تحقیقات برای ایالات‌متحده و منطقه یورو نشان می‌دهند که افزایش قیمت کالاهای غذایی از طریق زنجیره تولید موادغذایی بر قیمت خرده‌فروشی موادغذایی تاثیر می‌گذارد اما از طریق افزایش دستمزد و تغییرات نرخ ارز، اثرات تورمی غیرمستقیم را نیز ایجاد می‌کند. علاوه بر این، خانوارها فقط مصرف غذا را کاهش نمی‌دهند بلکه مصرف و سرمایه‌گذاری پایدار نیز بسیار بیشتر کاهش می‌یابد و تا حدی نتیجه سیاست پولی برای تثبیت پیامدهای تورمی است. به‌طور کلی، اثرات اقتصاد کلان چند برابر حداکثر تاثیر ناشی از سهم کالاهای‌غذایی در شاخص قیمت مصرف‌کننده و مصرف خانوار است.

تفاوت بین کشورهای فقیر و ثروتمند

کشورهای با درآمد بالا و متوسط بسیار بیشتر تحت تاثیر تغییرات قیمت جهانی کالاهای غذایی هستند که ناشی از برداشت محصول و یا شوک‌های جوی در نقاط دیگر است. تاثیرات فراوان در اقتصادهای پیشرفته شگفت آور است زیرا سهم مواد غذایی (کالاها) در هزینه‌های خانوارها بسیار کمتر از کشورهای کم درآمد است. علاوه براین، افزایش قیمت موادغذایی باعث درگیری‌هایی می‌شود که برای فعالیت‌های اقتصادی مضر است و سرانجام کشورهای پیشرفته بازارهای مالی بهتری را برای جذب شوک‌های درآمد توسعه خواهند داد.

با این حال، معلوم می‌شود که ویژگی‌های مطلوب با ویژگی‌هایی که سود کمتری دارند جبران خواهد شد. ما دریافتیم که پیامدهای کلان اقتصادی در کشورهایی که صادرکننده خالص محصولات کشاورزی هستند ضعیف‌تر است و می‌توان آن را با شرایط مطلوب تجاری توضیح داد.

علاوه بر این، ما کاهش ملایم تولید ناخالص داخلی واقعی را در کشورهایی که سهم بیشتری از کشاورزی در فعالیت‌های اقتصادی دارند ثبت می‌کنیم  که احتمالا نتیجه این واقعیت است که این کشورها از تغییرات قیمت‌های جهانی جدا شده‌اند و خانوارهای بیشتری به خودکفایی رسیده‌اند.

در نهایت، ما آثار ضعیف‌تری را در کشورهایی مشاهده می‌کنیم که سهم کمتری از تجارت غیر کشاورزی در تولید ناخالص داخلی دارند به عبارت دیگر، کشورهایی که از طریق تجارت با بقیه جهان کمتر ادغام شده‌اند نسبت به رکود اقتصادی جهانی ناشی از افزایش قیمت کالاهای غذایی حساسیت کمتری خواهند داشت.

ویژگی‌های مطلوب که معمولا برای کشورهای کم درآمد اعمال می‌شود  تاثیرات ضعیف کلی در کشورهای کم درآمد را توضیح می‌دهد و هنگامی که درآمد سرانه بیشتر است کاهش فعالیت اقتصادی کوچکتر خواهد شد. در نتیجه رکودهای مکرر و بیشتر در فعالیت‌های اقتصادی در مقایسه با سناریوی بدون تغییر آب‌وهوا از طریق افزایش قیمت جهانی کالاهای غذایی ناشی از حوادث شدید آب‌وهوایی در مناطق عمده تولید محصولات کشاورزی مانند خشکسالی و موج گرما رخ خواهد داد.

سرانجام به نظر می‌رسد که تغییرات قیمت جهانی موادغذایی برای فعالیت اقتصادی در بسیاری از کشورها مهم است و افزایش شدید قیمت جهانی کالاهای غذایی از زمان شیوع کووید -۱۹ می‌تواند مانع بهبودی جدی شود./منبع : ایسنا