زخم پنهان معدنی که پس از ۴۰سال سر باز کرد/ تجارت به قیمت جان مردم طارم سفلی!

معدن سرب و روی زه‌آباد یکی از معادن استان قزوین است که در ۸۰کیلومتری شمال غربی مرکز شهر قزوین قرار دارد که آلودگی‌های ناشی از فعالیت­‌های معدن، مشکلاتی را برای مردم روستای زه‌آباد و چندین روستای دیگر که در مسیر رودخانه قرار دارند به وجود آورده است.

راه‌اندازی معادن در مناطق روستایی، همواره توسعه اقتصادی و افزایش اشتغال را به دنبال دارد؛ اما از سویی دیگر فعالیت روزافزون این معادن به رغم آنکه رونق تولید را درپی داشته، تهدیدات جدی و آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای طبیعت و آب و خاک شهرها و روستاهای پیرامون به وجود آورده‌اند.
معدن سرب و روی زه‌آباد یکی از معادن استان قزوین است که در ۸۰کیلومتری شمال غربی مرکز شهر قزوین قرار دارد که پیش از انقلاب فعال بوده که طی دوره‌ای متوقف شده و از سال ۸۱ مجدد، بهره‌برداری از این معدن آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد.
آلودگی‌های ناشی از فعالیت­‌های معدن با ایجاد شرایط نامطلوب، مشکلاتی را برای مردم روستای زه‌آباد و چندین روستای دیگر که در مسیر رودخانه قرار می‌گیرند به وجود آورده است؛ در این راستا جمعی از مردم این منطقه  خواستار پیگیری این موضوع شدند.
آنگونه که اهالی روستاها می‌گویند؛ آلودگی ناشی از فعالیت‌­های معدن کاری در این منطقه با ایجاد شرایط نامطلوب نظیر رهاسازی پساب‌های اسیدی معدن در رودخانه، سبب آلودگی زیاد در آب‌­های سطحی، زیرزمینی و لایه‌های سطحی خاک شده است.

این اهالی با اشاره به اثرات جبران‌ناپذیر حاصل از فعالیت معدن اظهار کردند: سازمان صنعت، معدن باید پیش از صدور مجوز، فاصله معادن تا مناطق مسکونی روستاییان و مسیر رودخانه را درنظر بگیرد؛ فعالیت این معدن می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیر را به مردم و حتی آب و خاک و باغات آن وارد سازد.
آنها با بیان اینکه رسیدگی به این پرونده از سال ۵۲ کلید خورده است، اظهار کردند: این معدن پیش ‌از انقلاب هم فعال بوده که آن زمان با شکایت یکی از اهالی و پیگیری‌های صورت گرفته توقیف می‌شود که در نهایت سال ۸۱با نام شرکت امین خرمدشت مجدد اقدام به فعالیت می‌کند.
این اهالی افزودند: پیش‌از انقلاب بعد از توقیف این معدن یکی از خیرین روستایی با هزینه شخصی خود اقدام به ساخت هفت حوضچه برای تصفیه آب می‌کند که بعدها با گذشت زمان بر اثر سیلاب تخریب می‌شوند.
آنها با بیان اینکه ۱۳ روستا در مسیر این رودخانه واقع شده‌، ابراز کردند: باغات و زمین‌های کشاورزی ما در اطراف رودخانه هستند و ما از همان آب برای مصارف آبیاری، دامداری و حتی برخی کشاورزان و دامداران در حین فعالیت برای آشامیدن استفاده می‌کنند و حتی در فصل تابستان کودکان و نوجوانان ما برای شنا کردن به رودخانه می‌روند.
این اهالی روستا ادامه دادند: سرب به عنوان یکی از خطرناک‌ترین سموم فلزی موجود در جهان شناخته شده که ورود آن به بدن می‌تواند منجر به بروز مسمومیت‌های حاد و حتی بیماری‌های سرطانی شود؛ به طوریکه ما در این روستا چندین مورد بیماری داریم که براساس آزمایش‌های انجام شده، مشخص شده که ناشی از آلودگی بوده است.

تامین سرمایه و اشتغال به قیمت جان مردم
آنها بیان کردند: بارها مردم از موضوع شاکی بوده‌اند که متاسفانه با مطرح‌کردن این موضوع که علاوه بر تامین سرمایه می‌تواند برای مردم اشتغالزایی داشته باشد، آن‌ها را سرکوب کرده‌اند در حالیکه این سوال پیش می‌آید که آیا سرمایه و اشتغال به قیمت جان مردم ارزش دارد.
این اهالی تصریح کردند: اگر معدن سرمایه است؛ مردم بزرگترین سرمایه این جامعه هستند چه کسی پاسخگوی بیماران سرطانی این مناطق است که در این شرایط تحریم دارویی با بیماری صعب‌العلاج هر روز به دلیل عدم دسترسی به دارو با مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند.
آنها با اشاره به اینکه این معدن در یک کیلومتری زه‌آباد واقع شده است، اذعان کردند: صاحب معدن در پشت روستا زه‌آباد سد خاکی ایجاد کرده تا بتواند پساب‌های صنعتی خود را در آنجا تخلیه کند که متاسفانه با پر شدن ظرفیت آن و حتی از خود معدن نیز به صورت شبانه پساب‌ها را وارد رودخانه می‌کند.
این اهالی ادامه دادند: یکی از روستاییان به نمایندگی از بقیه مردم میزانی از آب، خاک، محصولات باغی و کشاورزی را برای انجام آزمایشات لازم به اداره محیط زیست برده که اثرات منفی آن ثابت شده است که متاسفانه صاحب معدن با اعمال نفوذ و باندبازی؛ بازهم همه چیز را سرکوب می‌کند درحالیکه تمام آزمایش‌ها در اداره محیط‌زیست موجود است.
دستان پشت پرده مدیریت و سهامداری معدن امین خرم‌دشت
آنها اذعان کردند: متاسفانه دستان پشت پرده بسیاری در پشت سهامداری و مدیریت این معدن وجود دارد که هرچقدر ما فریاد می‌زنیم با اعمال نفوذ؛ صدایمان را در نطفه خفه می‌کنند.
این اهالی بیان کردند: این معدن نه تنها هیچ سود و مزایایی برای روستاییان ندارد بلکه در زمان بارندگی در اثر تردد کامیون‌های معدن، مسیر جاده ناهموار می‌شود، چه بسا که این یک جاده روستایی است نه محل تردد کامیون‌های باری معادن که اینگونه مردم را به سختی انداخته‌اند.
آنها عنوان کردند: باتوجه به اینکه در معدن برای پیش رفتن کار از دینامیت استفاده می‌شود معمولا ضابطین قضایی یعنی همان نیروی انتظامی همواره آنجا حضور دارد؛ اما متاسفانه هیچ موضعی نسبت به این تخلف آشکار نشان نمی‌دهند و این واقعا دردناک است.
این اهالی گفتند: معدن سرب و روی که در یک کیلومتری روستای زه‌آباد واقع شده؛ پساب خود را وارد رودخانه‌ای می‌کند که این رودخانه بعد از عبور از مسیر ۱۳روستا، وارد شاهرود شده و در نهایت به سد سفید رود می‌ریزد که در واقع نشانگر این است.

آنها ادامه دادند: بعد از گذر از روستاهای فرعی، تمام روستاهایی که از آب شاهرود برای مصارف کشاورزی خود استفاده می‌کنند نظیر میرخوند، سیاهپوش، کلج و در مقابل روستای آن سمت شاهرود نظیر جمال‌آباد، حلاج و چندین روستای دیگر برای مصارف شالیزار نیز تحت تاثیر این آلودگی خواهد بود؛ به طوریکه سال ۵۲ این موضوع از دو استان قزوین و گیلان پیگیری شده است.

مسئولین طارم را به فراموشی سپرده و نظارتی بر مشکلات آن ندارند
آنها بیان کردند: تنها مزیت عمومی این معدن ایجاد یک راه جایگزین چند کیلومتری با گریدر بوده که هیچ کدام از اهالی این روستاها از آنجا تردد ندارند و بیشتر مردم از مسیر اصلی که جاده قزوین رشت از داخل شیرین‌سو می‌گذرد، استفاده می‌کنند در نتیجه هیچ فایده‌ای برای ما نداشته است.
این اهالی اذعان کردند: حالا این سوال پیش می‌آید آیا سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال در مقابل مورد تهدید واقع شدن نیمی از روستاهای طارم عقلانی است؛ متاسفانه مسئولین، طارم را به فراموشی سپرده‌اند و هیچ نظارتی بر روی مشکلات آن ندارند.
آنها در پایان گفتند: این مشکل در زمان دادستان سابق چندین بار پیگیری شده که متاسفانه هیچگونه ترتیب اثری داده نشد اما خوشبختانه چند وقتی است که با همکاری دادستان جدید و دستگاه قضایی پیگیری‌های خوبی در این زمینه انجام شده است؛ اما انتظار داریم که نسبت به رفع این مشکل تسریع شده و پیش از افزایش مشکلات جلوی این فاجعه گرفته شود.

 براساس پژوهش‌های انجام شده سرب از جمله عناصری است که حتی مقدار بسیار کم آن نیز اثرات فیزیولوژیکی زیان آوری دارد به طوریکه چنانچه میزان سرب موجود در خاک افزایش پیدا کند، میزان آن در گیاهان نیز به دلیل جذب افزایش پیدا می­‌یابد.
فعالیت‌­های معدن­کاری و سرب حاصل از تجهیزات و ماشین‌­آلات معدنی که به طور مستمر کار می‌کنند، می­‌تواند یکی از موارد بسیار مهم در آلودگی­‌های خاک و حتی آب محسوب شود؛ به طوریکه سرب می‌­تواند در افق­‌های بالای خاک نیز تجمع پیدا کند؛ لذا ضرورت دارد که مسئولان استانی به این موضوع ورود کرده و راه حل مناسبی را طرح کنند چه بسا که هیچ سرمایه‌ای ارزش معامله با جان مردم را ندارد./منبع : صبح قزوین