عضو هیات علمی گروه برنامه ریزی آمایش سرزمینی دانشگاه تربیت مدرس گفت: راه اندازی آب شرین کن اتمی در صورت تلفیق با افزایش تاب آوری، پایدارترین بسته سیاستی در کاهش وابستگی نواحی شرقی کشور به منابع آبی و به تبع آن کاهش وابستگی کشور به منابع آب ورودی از کشورهای همسایه خواهد بود.
محمدرضا شهبازبگیان درباره کمبود آب در کشور به ویژه در مناطق جنوبی اظهار داشت: با توجه به وابستگی نواحی شرقی کشور به منابع آب ورودی از کشورهای همسایه، گزینه‌های روی میز مختلفی برای کاهش وابستگی این نواحی به منابع آب ورودی به کشور ارایه شده‌اند.
وی افزود: همانند بسیاری از کشورهای دنیا به خصوص کشورهای خاورمیانه که با بحران آب مواجه هستند، یکی از مهمترین این گزینه‌ها استفاده از فناوری شیرین‌سازی آب شور دریاها برای مرتفع ساختن مشکل کم آبی است.
به گفته عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، با توجه به هزینه بالای این بسته سیاستی که معمولا مبتنی بر استفاده از انرژی الکتریسیته و به تبع آن سوخت‌های فسیلی است و نیز آلودگی‌های زیست محیطی منتج از آن، استفاده از انرژی اتمی برای شیرین‌سازی آب دریا در کانون توجه دست اندرکاران مربوطه قرار گرفته است.
شهبازبگیان با اشاره به پتانسیل کشور در استفاده از سواحل دریای عمان یادآورشد: به لحاظ اتصال دریای عمان به اقیانوس هند و نیز دارابودن دانش و توانایی استفاده از انرژی اتمی، این بسته سیاستی از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است.
وی خاطرنشان کرد: در خصوص گزینه سیاستی استفاده از فناوری شیرین‌سازی، سه ابهام جدی برای متخصصان و جامعه آکادمیک وجود دارد؛ اول آنکه الزامات و هزینه‌های مورد نیاز اعم از فنی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی برای اجرای گزینه سیاستی مزبور واضح نیست.
این استاد دانشگاه افزود: همچنین اثربخشی آن در بلندمدت تاکنون مورد مطالعه جدی قرار نگرفته است و ابهام سوم آن است که اگر هم پاسخی به دو ابهام دیگر ارائه شده است، مشخص نیست که این پاسخ‌ها بر اساس کدام مطالعات یا مبتنی بر چه مدل پشتیبان در عرصه تصمیم سازی ارائه شده است.
شهبازبگیان با اشاره به اینکه در این خصوص یک مقاله علمی از دانشگاه تربیت مدرس به چاپ رسیده است، عنوان کرد: در این مقاله تحلیل الزامات و هزینه‌های بلندمدت اجرای بسته سیاستی مزبور از پنج نقطه نظر ظرفیت نیروگاه اتمی مورد نیاز، کیفیت آب مورد انتظار، فاصله تا مقصد مورد نظر برای انتقال آب، هزینه در دسترس بودن منابع انرژی برای انتقال آب و ملاحظات زیست محیطی بررسی شده است.
وی گفت: به منظور ارزیابی نهایی بسته سیاستی مزبور، الزامات، هزینه‌ها و اثربخشی آن با چهار بسته سیاستی دیگر شامل افزایش تاب آوری نواحی شرقی به کاهش منابع آب، خرید آب از کشورهای همسایه، سیاست تلفیقی از تاب آوری و راه اندازی آب شیرین کن اتمی و در نهایت ادامه وضعیت موجود تا سال ۲۰۵۰ میلادی با استفاده از توسعه یک مدل شبیه‌ساز سیستمی مورد مقایسه قرار گرفته است.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس به نتایج مقاله مزبور اشاره کرد و توضیح داد: به سیاست‌های مبتنی بر افزایش تاب آوری که در حیطه مطالعات آمایش سرزمین با محوریت آب است، کمتر توجه شده است.
شهبازبگیان افزود: در این خصوص تنها بر جنبه فنی شیرین سازی و انتقال آب از دریای عمان به نواحی شرقی کشور متمرکز هستیم و در صورت انجام مطالعات آمایش سرزمین با محوریت آب می‌توان به یک ارزیابی جامع در این خصوص رسید.
وی با اشاره به اینکه در راستای طرح تحقیقاتی ملی آمایش سرزمین با محوریت آب از سوی شرکت مدیریت منابع آب ایران به دانشگاه تربیت مدرس واگذار شده است، خاطرنشان کرد: یکی از خروجی‌های آن، نظام‌نامه مطالعات آمایش سرزمین با محوریت آب است و می‌تواند پاسخگوی نقشه راه مطالعات برای آغاز فرآیند پاسخ به چنین دغدغههای ملی در حوزه آبی کشور باشد./ایرنا
