هشدار محیط زیست مازندران درباره پسماندهای معادن زغال‌سنگ البرز مرکزی:سرعت بازیافت پسماندهای زغال‌سنگ افزایش یابد
باطله‌های کارخانه زغال‌سنگ البرز مرکزی که این روزها همچون کوهی جلوه‌نمایی می‌کند، نگرانی شدید زیست‌محیطی را ایجاد کرده و سلامتی مردم منطقه و استان را به مخاطره انداخته است.
زغال‌سنگ استخراج شده از معادن، محتوی مواد زائد بسیاری است که به همین منظور و برای بازدهی کوره‌های فولادسازی در عملیات زغال‌شویی استفاده می‌شود اما در این مرحله، باطله‌هایی از این فرآیند عملیاتی حاصل می‌شوند که به‌دلیل انتشار آلاینده‌ها به محیط، آلودگی‌های زیست‌محیطی وسیعی را به‌دنبال دارند.
آلودگی کارخانه زغال‌شویی البرز مرکزی اما بسیار قابل لمس است. اگر سری به البرز مرکزی بزنید با باطله‌های این کارخانه زغال‌سنگ روبه‌رو می‌شوید. میلیون‌ها تن باطله زغال‌سنگ که مانند یک کوه بلند قد علم کرده‌اند، حاصل فعالیت‌های این کارخانه هستند.
شیرابه‌های این کوه زغال باطله با بارش هر بارانی به رودخانه و زمین‌های کشاورزی سرازیر می‌شوند و محصولات این زمین‌های کشاورزی سر سفره مردم می‌روند و تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل…
ذخیره باطله‌های حاصل از زغال‌های بیرون‌آمده از کارخانه البرز مرکزی در نزدیکی رودخانه تلار، موجی از نگرانی را به‌وجود آورده و دیواره ساخته شده میان پسماند ذخیره شده و رودخانه هرگز نتوانست این نگرانی‌ها را کاهش دهد زیرا با بارش باران به رود رسوخ کرده و فاجعه زیست‌محیطی را رقم زده است.
منطقه سوادکوه هم به عنوان محل فعالیت این کارخانه از مناطق باران‌خیز به شمار می‌رود و بارش‌ها بر رخنه باطله‌های خطرناک کارخانه زغال‌سنگ به رودخانه می‌افزاید و رودخانه تلار که از ۵ شهرستان استان مازندران عبور می‌کند را آلوده خواهد کرد.
فاجعه آلایندگی کارخانه زغال‌سنگ البرز مرکزی تا آنجا پیش می‌رود که علاوه بر خطر برای آبزیان و گیاهان حاشیه این رودخانه، جان انسان‌ها را نیز به خطر می‌اندازد.
ماهیگیری و آب‌بازی تابستانی جوانان و کودکان در رودخانه آلوده‌ای که از کارخانه زغال‌سنگ البرز مرکزی آغاز می‌شود، فاجعه دیگری را نمایان می‌کند که مدیران این کارخانه باید پاسخگوی آن باشند. این رودخانه که با عبور از ۵ شهرستان به دریای خزر می‌ریزد، این آلودگی را با خود برده و قصه غم‌انگیز دیگری را رقم می‌زند.
البته طرح‌هایی از سوی مسئولان این کارخانه برای حل معضلات زیست‌محیطی ارائه‌شده اما روندی لاک‌پشتی داشته و هنوز نتوانسته راهگشا باشد و همچنان شاهد باطله‌های خطرناک زیاد و تهدید محیط‌زیست و سلامتی مردم هستیم.
حجم باطله‌ها زیاد شده است
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان مازندران با تایید مشکلات زیست‌محیطی در کارخانه زغال‌سنگ البرز مرکزی گفت: سال‌هاست پسماند کارخانه البرز مرکزی در کنار رودخانه تلار، تخلیه و در سال‌های گذشته انباشته شده است که آسیب زیست‌محیطی شدیدی به رودخانه تلار وارد می‌کند.
محمودعلی رکنی مهم‌ترین بحث زیست‌محیطی این کارخانه را ورود پسماندها به رودخانه عنوان کرد و افزود: یک دیواره سدمانند در کنار رودخانه ساخته شده که نگذارد آن پسماند به رودخانه بریزد اما با زیاد شدن حجم باطله‌ها و بارش باران، پسماندها با باران، شسته و آلودگی وارد رودخانه می‌شود.
این مسئول ادامه داد: درون این دیواره سدمانند حدود ۲ میلیون تن پسماند وجود دارد و روزانه حدود ۲۵۰ تن به آنها افزوده می‌شود. به‌تازگی واحدی برای پردازش و بازیافت زغال از این باطله‌ها اعلام آمادگی کرده است.
این شرکت مدعی شده که روزانه حدود ۵۰۰ تن پسماند زغال‌سنگ را پردازش می‌کند؛ به عبارتی ۲۵۰ تن پسماند روزانه کارخانه و ۲۵۰ تن پسماند هم از دیواره سد را می‌تواند بازیافت کند.
وی افزود: با این حال در آخر عملیات پردازش، بخشی از پسماندها را دریافت و بخش دیگری را به همان دیوارهای سدی قبلی بر می‌گردانند. هرچند این واحد ادعا می‌کند از این ۵۰۰ تن، ۲۵۰ تن را استفاده و بقیه را در زیرسازی جاده‌ها و آسفالت آنها و البته مصالح ساختمانی مصرف می‌کند.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان مازندران با ابراز نگرانی از مشکل زیست‌محیطی در کارخانه زغال‌سنگ البرز مرکزی اظهار کرد: حدود ۱.۵ ماه پیش، این دیواره به همراه پسماندهای خود درون رودخانه ریزش کرد که به رودخانه و محیط‌زیست آسیب زیادی رساند. درحال‌حاضر پرونده آن در دستگاه قضایی پیگیری می‌شود و محیط‌زیست نیز از این کارخانه شکایت کرده است.
رکنی ادامه داد: درحال‌حاضر نیز این پسماندها یک کوه بزرگ شده‌اند و با اینکه ادعا می‌شود روزانه ۵۰۰ تن از پسماندها را کاهش می‌دهند، ما همچنان نگرانی خود را داریم و درخواست ما این است که این واحد، فرآیند بازیافت خود را شتاب بیشتری بخشد.
در همین راستا در استانداری مازندران نیز جلسه‌هایی را برگزار کردیم و خواستار تسریع در روند کاهش باطله‌ها شدیم چون کار زمان‌بری است و هر چه پسماند بماند مشکل‌سازتر می‌شود و برای محیط‌زیست آسیب‌زاتر است.
رکنی در پایان با تاکید فراوان به لزوم حل مشکل زیست‌محیطی در کارخانه زغال‌سنگ البرز مرکزی تصریح کرد: کشاورزان برای کشاورزی از آب رودخانه تلار استفاده می‌کنند، دام‌ها از آن می‌نوشند و برای شالیزارها نیز استفاده می‌شود.
در نهایت به دریای خزر می‌ریزد که برای آبزیان مضر است. انسان هم آن را می‌خورد که این فرآیند آسیب زیادی را به انسان و محیط‌زیست وارد می‌کند؛ از این رو باید هر چه زودتر این مشکل بزرگ که لطمه زیادی به محیط‌زیست وارد می‌کند برطرف شود.
